Günümüzde evrensel olarak toplamda 2 farklı değişken türü kabul görmektedir. Bu değişken türleri;
- Nicel / Sayısal Değişken
- Nitel / Kategorik Değişken
1. Nicel / Sayısal Değişken: Bu değişken türleri, isminden de anlaşılacağı üzere ölçülebilir formda bulunan değerleri ifade etmek için kullanılmaktadır. Bu değişken türünün tespiti için 'kaç' veya 'ne kadar' gibi sorular sorulduğu zaman, mantıksal cevapların elde edilmesi gerekmektedir. Bu değişkenlere örnek olarak; bir insanın yaşı, kilosu veya bir ürünün ağırlığı verilebilir.
Nicel değişken kendi arasında 2 farklı kategoride incelenmektedir. Bunlar;
- Sürekli Nicel Değişken
- Ayrık Nicel Değişken
1.1. Sürekli Nicel Değişken: Bu nicel değişken türü, her geçen süreçte yapılan analizlemelerde farklılaşmalar yaşanabilindiği durumları ifade etmek için kullanılmaktadır. Bu türe örnek olarak; yaş, boy, zaman vey sıcaklık verilebilir.
1.2. Ayrık Değişken: Bu nicel değişken türü, sadece sayılabilir özelliklerde bulunan herhangi bir nesnenin en fazla değeri aldığı durumları ifade etmek için kullanılmaktadır. Bu değişken türüne en iyi örnekler olarak sonlu sayılar verilebilir.
2. Nitel / Kategorik Değişken: Bu değişken türünde temel nokta, değişkenin özelliklerinin sınıflandırılmabilme yeteneğidir. Yani, elde bulunan değişkende "ne tür" veya "hangi kategori" gibi sorular soruları sorulduğu zaman mantıksal bir cevap alınması gerekmektedir. Bu değişken türü oldukça kapsamlıdır ve nesne özelliklerine göre birçok farklı kategoride sınıflandırılabilinir. Örnek olarak; akademik notlar, giysi bedenleri, marka vb. verilebilir.
Nitel değişken kendi arasında 2 farklı kategoride incelenmektedir. Bunlar;
- Sıralı Nitel Değişkenler
- Nominal Nitel Değişkenler
2.1. Sıralı Nitel Değişkenler: Bu nitel değişken türü, mantıksal olarak sıralamaya sokulabilecek durumları ifade etmek için kullanılmakadır. Herhangi bir nitel değişken kategorisinde, kategoriye alınan içerik belirli bir akış dahilinde sıralanmaktadır. Bu nitel değişken çeşidine örnek olarak; akademik notların ifadesi (AA, BB, CC, FF vb.), giysi bedenleri( XS, L, XL vb.) verilebilir.
2.2. Nominal Nitel Değişkenler: Bu nitel değişken türü, mantıksal olarak sıralamaya sokulamayan durumları ifade etmek için kullanılmaktadır. Örnek olarak; bireyin cinsi, uyruğu, dini veya bir ürünün markası verilebilir.
Bu bilgilerden hareketle, istatistik biliminin veri toplanması sürecindeki etkileri basit bir şekilde anlaşılmaktadır.